کنترل استرس در کودکان
در این پست میخوانید:
تعریف استرس
- استرس عکس العمل بدن ما نسبت به یک موقعیت تنش زا, احساس ناخوشایند, ترس, اتفاقات خارج از کنترل و… می باشد.
- گرچه استرس یک پاسخ طبیعی در بدن محسوب می شود اما اگر از کنترل خارج شود و به صورت مزمن ادامه یابد بر جسم و روند زندگی فرد اثرات مخربی را متحمل می شود.
- در هنگام استرس غدد درونریز بدن شروع به ترشح برخی از هورمونها مانند کورتیزول، گلوکاگون و پرولاکتین می کند. اما این هورمون کورتیزول است که بیشترین عامل موثر در عملکردهای جسمی و روحی بدن است. هورمونهای جنسی مانند استروژن، پروژسترون و تستوسترون نیز در شرایط استرس زای بدن دخالت دارند.
- استرس گرچه امری روانی محسوب می شود اما همانطور که پیش تر گفته شد با تاثیر هورمون های مختلف منجر به تغییر در وضعیت جسمی فرد نیز می شود.
- مقابله با استرس در بدن هر فرد بسته به ژنتیک, خصوصیات شخصیتی, شرایط خانوادگی و… متفاوت است.
- اغلب مردم بر این باورند که کودکان به علت عدم داشتن مشغله های بزرگسالان این احساس را تجربه نمی کنند.
- استرس در کودکان مانند بزرگسالان گرچه در مرحله اول تا حدودی می تواند برای کودک در یادگیری و اثبات خود مفید واقع شود اما اگه استرس به صورت بلند مدت و حاد درآید, جسم و روان کودک را آسیب پذیر می کند.
- شناخت نشانه ها و علائم استرس در کودکان به والدین بسیار کمک می کند تا زودتر در جهت بهبود وضعیت کودک خود اقدام نمایند چرا که اغلب کودکان به علت عدم آگاهی لازم توانایی ابراز مشکلات خود را ندارند.
در ادامه به شناخت برخی از این نشانه ها خواهیم پرداخت.
- بدخلقی و عصبانیت
- اختلال در رشد ذهنی
- مشکلات خواب
- تغییر عادات غذایی کودک
- اضطراب و بیقراری
- تغییرات جسمی از جمله سردرد, شکمدرد, حالت تهوع و…
- تحریکپذیری بیش از حد معمول
- تغییرات رفتاری و خلق و خوی
- وابستگی زیاد والدین
- گریه کردن
- بروز ترسهای جدید و مکرر
- عدم تمایل به فعالیت های گروهی
- شب ادراری
- کاهش تمرکز
- عدم علاقه به انجام تکالیف و وظایف
- ترس از تنهایی
- کابوسهای شبانه
- گوشه گیری
- افت تحصیلی
- ترشح بیش از حد هورمون های استرس باعث تضعیف سیستم ایمنی در بدن کودک شده و بدن او را نسبت به عفونتها و میکروب ها آسیب پذیر میکند و زمینه ایجاد ابتلا به بیماری در کودکان فراهم می شود.
زمینه های ایجاد استرس در کودکان
- مدرسه: اغلب کودکان برای داشتن عملکرد مناسب, انجام تکالیف و کسب نمرات بالا تحت فشار قرار می گیرند که با شدت یافتن آن زمینه ایجاد شرایط تنش زا در کودکان و نوجوانان ایجاد می شود.
- مشکلات خانوادگی: دعوا و جر و بحث ها در مقابل فرزندان و گاها آزار فیزیکی و روحی رساندن به کودکان توسط والدین و سایر اعضا خانواده موجب بروز نشانه های استرس در کودکان می شود.
- آزارهای جنسی
- خشونت در جامعه
- مورد قلدری و زورگی قرار گرفتن
- طلاق والدین
- مشکلات و بیثباتی مالی
- خبرها و تصاویر ناگوار: کودکان نباید در معرض اخبار و خشنوت های موجود قرار گیرد چراکه سن کودک مانع از درک مسائل مختلف می باشد در نتیجه با ایجاد احساس ترس و ناامنی باعث استرس و اضطراب در کودک می شود.
- مورد تمسخر واقع شدن
- تحقیر شدن
- تغییر محل زندگی یا مدرسه
- کمبود اعتماد به نفس
- قرار دادن مسئولیتهای خارج از توان کودک بر دوش او
- مشکلات ارتباطی
- تغییرات جسمی مانند بلوغ
- عدم توجه به بیان احساسات و عواطف در کودکان
راهکار ها
در صورت مشاهده علائم اضطراب و استرس در کودک خود هرچه سریع تر اقدام نمایید تا درمان موثر واقع شود.
نکات زیر در کنترل استرس کودکان می تواند کمک کننده باشند:
- در نظر داشتن ورزش در فعالیت های روزانه کودک
- صحبت کردن: شرایطی را فراهم کنید که فرزندتان بدون ترس از قضاوت شدن به راحتی درباره مشکلات و مسائل نگران کننده زندگیش با شما صحبت کند.
- توجه به تفریحات و سرگرمی های مورد علاقه کودکتان
- تنظیم ساعات خواب کودکان: از موارد مهم در کنترل استرس خواب باکیفیت شبانه روز است. پزشکان برای کودکان ۶ تا ۱۲ سال، ۹ تا ۱۲ ساعت خواب شبانه و برای نوجوانان ۸ تا ۱۰ ساعت خواب توصیه میکنند.
- بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان
- با فرزندانتان در طبیعت وقت بگذرانید.
- مشارکت کودکان در فعالیت های اجتماعی
- در مورد علائم استرس با کودکتان صحبت کنید و او را در کنترل علائم همراهی کنید.
- فضایی آرام و به دور از مشاجره و خشونت برای کودک در خانه ایجاد کنید.
- ویژگی های مثبت فرزند خود را به او یاد آور شوید.
- از تمرینات و تکنیک های ریلکسیشن در جهت آرامش کودکتان استفاده کنید.
- از کمال گرایی در مورد کودکتان بپرهیزید.
- اگر فکر می کنید موضوع خاصی باعث ایجاد استرس در کودک شده در جهت شناسایی و رفع آن اقدام کنید.
- در روند بهبود کودک صبور باشید.
اگر علائم اضطراب و استرس در فرزند شما روبه بهبودی نرفت یا علائم بدتری بروز نمود وقت آن است که از متخصص کمک بگیرید. حتما و در اولین فرصت به یک روانشناس کودک مناسب مراجعه کنید.
جهت پرورش و ارتباط سالم با نوجوان خود می توانید از دوره آموزشی زبان زرافه برای والدین و مربیان بهرمند شوید.
دورههای مرتبط
دیدگاهها ۰