موسیقی سنتی/محلی

موسیقی محلی (Folk music)، نوعی موسیقی سنتی و عموماً روستایی است که در ابتدا از طریق خانواده ها و سایر گروه های اجتماعی کوچک منتقل شده است. به طور معمول، نوای محلی، مانند ادبیات عامیانه، سنت و فرهنگ یه جامعه را از طریق شنیدن به جای خواندن بیان می کند. این سبک با فعالیت های دیگر مرتبط است و در درجه اول منشا روستایی دارد.

اصطلاح موسیقی محلی و معادل‌های آن در زبان‌های دیگر به انواع مختلفی از موسیقی اشاره می‌کند. معنای این اصطلاح با توجه به قسمتی از جهان، طبقه اجتماعی و دوره تاریخ متفاوت است. در تعیین اینکه آیا یک آهنگ یا قطعه موسیقی، موسیقی محلی محسوب می شود یا خیر، اکثر اجراکنندگان، شرکت کنندگان و علاقه مندان احتمالاً بر روی معیارهای خاصی که از الگوهای انتقال، عملکرد اجتماعی، خاستگاه ها و اجرا به دست می آید، توافق دارند.

سنت های اصلی موسیقی محلی به صورت شفاهی یا شنوایی منتقل می شوند، یعنی از طریق شنیدن به جای خواندن کلمات و همچنین معمولاً در شبکه های اجتماعی غیررسمی و کوچک اقوام یا دوستان به جای نهادهایی مانند مدرسه یا کلیسا، آموخته می شوند.

در قرن بیستم، انتقال از طریق ضبط و رسانه های جمعی جایگزین بسیاری از یادگیری های حضوری شد.

در مقایسه با موسیقی هنری، که لذت زیبایی را به ارمغان می آورد و موسیقی عامه پسند، که (اغلب همراه با رقص اجتماعی) به عنوان سرگرمی عمل می کند، سبک محلی اغلب با فعالیت های دیگر، مانند آیین ها یا چرخه زندگی، کار، بازی و… همراه است.

فرهنگ و مذهب عامیانه موسیقی محلی نیز بیشتر احتمال دارد که مشارکتی باشد تا نمایشی.

به طور کلی، “موسیقی محلی” به ژانری اطلاق می شود که بخش های وسیعی از مردم به ویژه طبقات اقتصادی/اجتماعی پایین تر آن را درک کرده و با آن هم ذات پنداری می کنند.

از این نظر، این موسیقی همتای روستایی موسیقی عامه پسند شهری است، اگرچه این سبک عمدتاً برای انتشار به رسانه های جمعی مانند ضبط، رادیو، تلویزیون و تا حدی اینترنت وابسته است.

به طور سنتی، نوازندگان موسیقی محلی اغلب آماتور بودند و برخی از آهنگ‌های محلی به معنای واقعی کلمه برای همه اعضای یک جامعه شناخته شده بود.در قرن بیستم، نقش حرفه ای ها به عنوان مجریان و حاملان سنت های عامیانه به طور چشمگیری گسترش یافت.

سبک محلی گذشته همانطور که تصور می‌شود را باید جدا از دوره‌های احیای مانند ناسیونالیسم اروپایی قرن نوزدهم و احیای قرن بیستم، کمی قبل و بعد از جنگ جهانی دوم، که با انگیزه‌های سیاسی انجام می‌شد قرار داد.در زمینه موسیقی عامه پسند، اجرای «موسیقی محلی» را می‌توان با استفاده از آهنگ‌هایی با برنامه‌های سیاسی و استفاده از سازهای سنتی و گیتار آکوستیک متمایز کرد.

در طرف دیگر طیف موسیقی، خطوط بین موسیقی محلی و موسیقی هنری در آغاز قرن نوزدهم، زمانی که آهنگسازان موسیقی هنری آهنگ‌هایی را از موسیقی محلی به فرهنگ موسیقی شهری وارد کردند، محو شد.اصطلاحات استفاده شده برای موسیقی محلی در فرهنگ های مختلف جنبه هایی از این مفهوم را روشن می کند.

اصطلاح انگلیسی و مشابه های فرانسوی و ایتالیایی آن، (musique populaire و musica popolare) نشان می دهد که این موسیقی مرتبط با یک طبقه اجتماعی است. (Volksmusik) در زبان آلمانی به معنای موسیقی مردمی است و مفهوم طبقه را با اتحاد یک گروه قومی ترکیب می کند. در فرهنگ هندی اصطلاح(log git) نیز به معنای موسیقی مردم است.

چک از اصطلاح (narod) به معنای ملت و نزدیکان آن استفاده می‌کند، که نشان می‌دهد ژانر محلی وحدت‌ بخش تمامی انواع موسیقی است. برعکس، اصطلاح فارسی موسیقی محلی (موسیقی نواحی) بر تمایزات سبک و رپرتوار موسیقی محلی در میان نواحی مختلف ایران تأکید دارد. تصور معمولی قرن بیست و یکم از موسیقی سنتی از باورهایی در مورد ماهیت موسیقی و زندگی موسیقایی در فرهنگ های روستایی اروپا از قرن هجدهم تا نوزدهم ناشی می شود. اما این فرهنگ سنتی محلی به شدت تحت تأثیر ظهور جامعه صنعتی و شهرها و همچنین جنبش های ملی گرایانه آغاز شده در قرن 19 قرار گرفت.

در قرن بیستم موسیقی سنتی با جنبش‌های سیاسی و اجتماعی بیش از پیش مرتبط شد و تمایزات موسیقی را در میان آهنگ های محلی، هنری و عامه پسند محو کرد. با این وجود، بقایای قوی فرهنگ سنتی موسیقی محلی در اروپای غربی قرن نوزدهم و در اروپای شرقی تا قرن بیستم حفظ شد.

ویژگی های عمومی موسیقی محلی

1. ایجاد و انطباق

سرچشمه موسیقی محلی به ندرت شناخته شده است، با این حال، مشخص است که آهنگ‌های سنتی و سایر قطعات محلی حاصل خلق فردی هستند. این نوع از موسیقی چه توسط روستاییان و چه توسط نوازندگان حرفه‌ای اجرا شود آثارشان به نوعی در فرهنگ عامیانه گنجانده خواهد شد. کارنامه یک جامعه عامیانه احتمالاً همیشه شامل آهنگ هایی با ریشه های بسیار متنوع است.

گرچه یک آهنگ محلی در هر زمان که شنیده شود به نوعی تحت تاثیر سنت یک جامعه است اما همانطور  که سینه به سینه منتقل می شود دست خوش تغییر نیز خواهد شد.

موارد زیادی بر موسیقی سنتی تاثیر گذار است، از جمله خلاقیت، آهنگ‌هایی که قبلاً آموخته‌ شده و انتظارات سبکی. یکی از ویژگی های مهم یک آهنگ یا قطعه در فرهنگ عامیانه سنتی، وابستگی آن به پذیرش توسط جامعه است یعنی توسط یک روستا، ملت یا خانواده و تمایل آن به تغییر با انتقال از فردی به فرد دیگر.

2.انتقال و تنوع

یک آواز محلی عمدتاً به شکل استاندارد وجود ندارد. در هر منطقه از یک کشور، جامعه، روستا یا خانواده، و حتی در رپرتوار هر خواننده در طول زمان، ممکن است تفاوت های قابل توجهی داشته باشد و اجرای یک آهنگ ممکن است منحصر به فرد باشد. در بحث‌های محاوره‌ای ترانه‌های عامیانه (یا قصه‌ها)، از اصطلاحات و روایات برای برجسته کردن تفاوت‌ها در شیوه‌های خواندن یک آهنگ (یا بیان یک داستان) استفاده می‌شود.

در ادبیات فنی در مورد سنت، اصطلاحات نسخه، نوع و فرم ممکن است برای بیان درجات رابطه استفاده شود. بنابراین، برای مثال، چندین اجرای کاملاً مشابه توسط یک خواننده ممکن است نسخه‌ای از یک آهنگ باشد. چندین نسخه، نه چندان شبیه به یکدیگر، یک نوع را تشکیل می دهند.

چندین نوع، شامل مجموعه ای از اجراهای آهنگ که به وضوح مرتبط هستند اما همگن نیستند و ممکن است به عنوان یک فرم تعیین شوند. به نظر می‌رسد که فرهنگ‌های عامیانه در روابط درونی مجموعه‌هایشان بسیار متفاوت هستند.

به عنوان مثال، اعتقاد بر این است که سبک محلی انگلیسی عمدتاً از حدود 40 خانواده آهنگ تشکیل شده است که هر یک از یک آهنگ منشا می گیرند. و به نظر می‌رسد که اکثر آهنگ‌های سنتی انگلیسی تنها اعضای هفت خانواده این آهنگ‌ها هستند. از سوی دیگر، موسیقی محلی مجارستان شامل حدود 200 واحد است که می‌توان آن‌ها را معادل خانواده‌های لحن توصیف کرد.

در موسیقی سنتی شرق ایران، برخی از انواع شعر مانند رباعی محبوب چهاربیتی همگی با نسخه های یک آهنگ خوانده می شوند.

3.  الگوهای ترکیبی

روندی که در آن اعضای جوامع عامیانه آهنگ‌های جدید می‌سازند به خوبی درک نشده است، اگرچه مطالعه چگونگی ارتباط آهنگ‌ها ممکن است بینشی ارائه دهد. روند آهنگسازی موسیقی محلی تفاوت کمی با موسیقی عامه پسند و کلاسیک دارد.

برای مثال، آهنگساز ممکن است با کنار هم کشیدن خطوط، عبارات، و نقوش موسیقی از آهنگ‌های موجود، که احتمالاً با آهنگ‌های کاملاً جدید و با فرمول‌های شروع یا پایان استاندارد ترکیب شده‌اند، آهنگ‌های جدیدی بسازد. ساختارهای موسیقایی، مقیاس‌ها و ریتم‌های موسیقی سنتی در سایر انواع موسیقی همان فرهنگ نیز دیده می‌شود.

بداهه‌پردازی سیستماتیک به‌عنوان روشی از آهنگ‌سازی، فقط در بعضی از اوقات یافت می‌شود، مانند آهنگ‌های حماسی یوگسلاوی و اوکراین. بسیاری از آهنگ ها منابع جداگانه ای برای کلمات و موسیقی دارند.

مطالعه موسیقی محلی

برخی از محققان بر این باور بودند که موسیقی سنتی ریشه در باستان‌گرایی دارد و میراثی است که می‌توان از آن تاریخ گذشتگان، زبان، ادبیات و دیگر ویژگی‌های فرهنگی را استخراج کرد.