ADHD چیست؟

اختلال نقص توجه/بیش فعالی (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) یکی از شایع ترین اختلالات روانی است که بیشتر کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد.

ADHD یک اختلال مزمن و ناتوان کننده در نظر گرفته می شود و فرد را در بسیاری از جنبه های زندگی از جمله دستاوردهای تحصیلی و حرفه ای، روابط بین فردی و عملکرد روزانه تحت تاثیر قرار می دهد. ADHD در کودکان در صورت عدم درمان مناسب می تواند منجر به کاهش عزت نفس و عملکرد اجتماعی ضعیف شود. تخمین زده می شود که 8.4٪ از کودکان و 2.5٪ از بزرگسالان مبتلا به ADHD هستند.

ADHD در بزرگسالان می تواند ریشه در کودکی داشته باشد. این اختلال اغلب برای اولین بار در دوران تحصیل و حضور در مدرسه شناسایی می‌شود که منجر به اختلال در کلاس درس یا مشکلات در انجام تکالیف مدرسه می شود. با توجه به تفاوت در نحوه بروز علائم، این بیماری در پسران بیشتر از دختران تشخیص داده می شود. با این حال، این بدان معنا نیست که پسران بیشتر به ADHD مبتلا هستند.

علائم

ADHD با طیف وسیعی از رفتارها مرتبط است.در زیر برخی از رایج ترین نشانه ها آورده شده است:

• مشکل در تمرکز کردن در انجام امور
•  فراموشی در انجام کارها
• به راحتی دچار حواس پرتی می شوند
•  مشکل در یک جا نشستن
• قطع حرف افراد در حین صحبت کردن

از آنجا که این بیماری انواع مختلفی دارد در هر نوع ممکن است نشانه های متفاوتی دیده شود.

انواع

سه نوع اصلی ADHD وجود دارد:

1.بی‌توجهی و دشواری در تمرکز کردن  

همانطور که از نام آن پیداست، افراد مبتلا به این نوع ADHD در تمرکز، انجام کارها و پیروی از دستورالعمل ها با مشکل شدید مواجه هستند. کارشناسان همچنین فکر می کنند که بسیاری از کودکان مبتلا به نوع بی توجهی بیش فعالی ممکن است تشخیص مناسبی دریافت نکنند. افراد مبتلا اغلب در سازماندهی کارها مشکل دارد (مثلاً زمان را به خوبی مدیریت نمی کنند).

• از کارهایی که مستلزم تلاش ذهنی مداوم است، مانند تهیه گزارش ها و تکمیل فرم ها، اجتناب می کند یا دوست ندارد.
• اغلب چیزهایی را که برای کارها یا زندگی روزمره لازم است گم می کنند مانند وسایل مدرسه، کتاب، کلید، کیف پول، تلفن همراه و عینک.
• به راحتی حواسش پرت می شود.
• کارهای روزانه مانند انجام کارهای خانه و انجام امور را فراموش می کند.
• نوجوانان و بزرگسالان مسن تر ممکن است فراموش کنند که به تماس های تلفنی پاسخ دهند، صورتحساب ها را پرداخت کنند و قرار ملاقات بگذارند.

تحقیقاتی نشان می دهد که این نوع در بین دختران مبتلا به ADHD شایع تر است.

2.اختلال بیش فعال/تکانشی

تکانشگری به تصمیمات یا اقداماتی اشاره دارد که بدون فکر کردن به عواقب آن انجام می شود.

از نشانه های این نوع می توان به مواردزیر اشاره کرد:

• بی قراری ( تکان دادن بیش از اندازه با دست ها یا پاها، تکان زیاد بر روی صندلی و…)
• قطع کردن صحبت افراد در حین گفت و گو(قبل از اینکه سؤالی تمام شود، پاسخی را به زبان می آورد مثلاً ممکن است جملات افراد را تمام کند، منتظر صحبت کردن در مکالمات نیستید).
• عدم توانایی در انتظار و صبر
• پرحرف بودن
• انرژی بیش از حد

3.اختلال ترکیبی

این نوع از ADHD شایع ترین نوع به حساب می آید. این نوع ADHD زمانی تشخیص داده می شود که هر دو معیار برای هر دو نوع بی توجه و بیش فعال/تکانشی در فرد ظهور کند.

چه چیزی باعث ADHD می شود؟

علیرغم اینکه ADHD بسیار بیماری رایجی است اما پزشکان و محققان هنوز مطمئن نیستند که منشا اصلی ایجاد این بیماری چیست اما به احتمال زیاد ژنتیک ممکن است نقش پر رنگی دربروز این بیماری داشته باشد.

در برخی از منابع معتبر تحقیقات بیان شده که کاهش دوپامین در بدن را نیز می توان به عنوان یک عامل در بروز ADHDدر نظر گرفت.

دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که به انتقال سیگنال ها از یک عصب به عصب دیگر کمک می کند و در تحریک واکنش‌ها و حرکات عاطفی نقش دارد. در طی تحقیقات دیگر دیده شده که تفاوت ساختاری در مغز نیز در بروز علائم تاثیر گزار است.

یافته ها نشان می دهد که افراد مبتلا به ADHD حجم ماده خاکستری کمتری دارند. ماده خاکستری قسمتی از مغز است که به موارد زیر کمک می کند:

• سخن، گفتار
• خود کنترلی
• تصمیم گیری
• کنترل عضلات

توجه به این نکته مهم است که شرایط متعددی مانند اختلالات یادگیری، اختلالات خلقی، اضطراب، مصرف مواد، آسیب‌های سر، ممکن است با ADHD همراه باشد یا بر آن تاثیر گذار باشد. چندین عامل غیر ژنتیکی نیز با این اختلال مرتبط هستند، مانند وزن کم هنگام تولد، زایمان زودرس، قرار گرفتن در معرض سموم (الکل، سیگار، سرب و غیره) در دوران بارداری و استرس شدید در دوران بارداری.

تشخیص و آزمایشADHD

هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند تشخیص دهد شما یا فرزندتان ADHD دارید یا خیر. برای تشخیص، پزشک علائمی را که شما یا فرزندتان در 6 ماه گذشته به صورت پایدار داشته اید را ارزیابی می کند. پزشک شما احتمالاً اطلاعاتی را از معلمان یا اعضای خانواده جمع آوری می کند و ممکن است از چک لیست ها و مقیاس های رتبه بندی برای بررسی علائم استفاده کند.

پزشک همچنین یک معاینه فیزیکی برای بررسی سایر مشکلات سلامت انجام می دهد. یا ممکن است تحت آزمایش‌های کامپیوتری برای ارزیابی شدت علائم قرار گیرید. اگر مشکوک به ADHD هستید، حتما به یک متخصص ADHD مراجعه کنید. بسته به تشخیص، متخصص ممکن است یک قرار ملاقات با روانپزشک یا متخصص مغز و اعصاب را پیشنهاد کند.

درمان ADHD

درمان ADHD معمولاً شامل درمان‌های رفتاری، دارو یا هر دو است. انواع درمان شامل روان درمانی یا گفتار درمانی است. با گفتار درمانی، شما یا فرزندتان در مورد اینکه چگونه ADHD بر زندگی شما تأثیر می گذارد و راه هایی برای کمک و مدیریت آن صحبت می کنید. نوع دیگر درمان، رفتار درمانی است، این درمان می تواند به شما یا فرزندتان کمک کند تا نحوه نظارت و مدیریت رفتار خود را بیاموزید.

هنگامی که با ADHD زندگی می کنید، دارو نیز می تواند بسیار مفید باشد. داروهای ADHD به گونه ای طراحی شده اند که بر مواد شیمیایی مغز تأثیر بگذارند تا شما را قادر سازد تکانه ها و اعمال خود را بهتر کنترل کنید. درباره گزینه های درمانی و مداخلات رفتاری که می تواند به کاهش علائم ADHD کمک کند، دراسرع وقت از یک متخصص کمک بگیرید.

 داروی ADHD

دو نوع اصلی از داروهای مورد استفاده برای درمان ADHD دارو های محرک و غیر محرک هستند.محرک های سیستم عصبی مرکزی (CNS) رایج ترین داروهای ADHD هستند. این داروها با افزایش مقدار مواد شیمیایی مغز (دوپامین و نوراپی نفرین) عمل می کنند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از متیل فنیدات (ریتالین) و محرک های مبتنی بر آمفتامین (آدرال).

اگر محرک‌ها خوب کار نکنند یا عوارض جانبی دردسرساز برای شما یا فرزندتان ایجاد کنند، پزشک ممکن است یک داروی غیرمحرک را پیشنهاد کند.

برخی از داروهای غیر محرک با افزایش سطح نوراپی نفرین در مغز عمل می کنند. این داروها شامل اتوموکستین (Strattera) و برخی داروهای ضد افسردگی مانند نورتریپتیلین (Pamelor)هستند. داروهای ADHD می توانند فواید و همچنین عوارض جانبی زیادی داشته باشند.

 درمان های طبیعی برای ADHD

علاوه بر دارو، چندین راه حل برای کمک به بهبود علائم ADHD پیشنهاد می شود. برای شروع، ایجاد تغییرات در شیوه زندگی ممکن است به شما یا فرزندتان در مدیریت علائم ADHD کمک کند.

• داشتن یک رژیم غذایی مغذی و متعادل
• حداقل 60 دقیقه فعالیت بدنی در روز داشته باشید.
• خواب کافی
• محدود کردن زمان استفاده روزانه از تلفن، رایانه و تلویزیون
• مطالعات همچنین نشان داده‌اند که انجام یوگا و گذراندن وقت در فضای باز می‌تواند به آرام کردن ذهن‌های بیش فعال کمک کند و ممکن است علائم ADHD را کاهش دهد.
• مدیتیشن نیز گزینه دیگری است. تحقیقات انجام شده در سال 2015 نشان داده است که مدیتیشن ممکن است تمرکز در افراد مبتلا به ADHD را بهبود بخشد.
• اجتناب از برخی آلرژن ها و افزودنی های غذایی نیز راه های بالقوه ای برای کمک به کاهش علائم ADHD هستند.

ADD و ADHD

ممکن است اصطلاحات «ADD» و «ADHD» را شنیده باشید و فکر کرده باشید که تفاوت بین آنها چیست. ADD یا اختلال کمبود توجه یک اصطلاح قدیمی است. قبلاً برای توصیف افرادی که در توجه کردن مشکل دارند اما بیش فعال نیستند استفاده می شد. اکنون به جای ADD از نوعی ADHD که “عمدتاً بی توجه” نامیده می شود، استفاده می شود.

جهت پرورش و ارتباط سالم با کودک و نوجوان خود می توانید از دوره آموزشی زبان زرافه برای والدین و مربیان بهرمند شوید.