چگونه کودکان می توانند نه گفتن را یاد بگیرند
“نه” این یکی از کوتاه ترین کلمات در زبان است که هنوز، برای بسیاری از ما، گفتن آن دشوار است. در اینجا چهار دلیل رایج وجود دارد:
- ما نگران هستیم که مردم ما را غیر دوستانه یا نامهربان بدانند.
- وقتی کسی به کمک ما نیاز دارد، ما به خاطر نه گفتن خود احساس گناه می کنیم.
- ما نگران این هستیم که دیگران ما را دوست نداشته باشند.
- ما دوست نداریم محدودیت های خود را نشان دهیم و به دیگران بفهمانیم که ما واقعاً والدین فوق العاده نیستیم.
مطالعات نشان می دهد که اکثر ما تمایل ذاتی به دوست داشتن داریم و برای جلوگیری از درگیری با دیگران از راه خود دست می کشیم.
یادگیری نه گفتن یک مهارت عالی است که از وفادار ماندن به ارزش‌های شخصی‌مان پشتیبانی می‌کند، زمانی که با تصمیمات پیچیده و فشار برای انجام کاری که نمی‌خواهیم انجام دهیم، مواجه می‌شویم.
ما اغلب به فرزندان خود نه گفتن را آموزش نمی دهیم. به احتمال زیاد ما به فرزندان خود یاد می دهیم که پذیرش شیرینی ناخواسته یا در آغوش گرفتن ناراحت کننده از یک خاله دور کار خوب یا مودبانه ای است که باید انجام دهیم. فرزندان ما این حق را دارند که کارهایی را که نمی خواهند انجام دهند یا تجربه کنند رد کنند و پیامدهای مهمی برای آینده آنها دارد.
البته راه های درست و غلطی برای نه گفتن وجود دارد. همچنین موقعیت‌های درست و نادرستی برای تمرین این مهارت در دوران جوانی وجود دارد. زمانی که به فرزندانمان وظیفه ای می دهیم یا کاری که مناسب نیست، به انجام کاری که از آنها خواسته می شود نه می گویند. اما اگر موقعیت‌هایی وجود دارد که متوجه می‌شوید آنها می‌توانند انتخابی را انجام دهند، پیشنهاد می شود به آنها اجازه دهید از یک عبارت ساده مانند:
“نه اما متشکرم، این که پیشنهاد دادی.”
شاید به معنای نه گفتن به کمک دوم در هنگام شام باشد. شاید به آنها اجازه دهید به یک قرار بازی یا باشگاه در مدرسه نه بگویند. دانستن اینکه حق نه گفتن دارند، در هر سنی توانمند است. با یک عبارت ساده مانند «نه، اما از پیشنهاد شما متشکرم»، روشی مودبانه اما مستقیم برای نه گفتن به آنها می‌دهید و به آنها یاد می‌دهید که حق تعیین مرزها و رساندن صدایشان را دارند.
همانطور که کودکان بزرگتر می شوند و به سال های نوجوانی نزدیک می شوند، توانایی نه گفتن پیامدهای بیشتری دارد. ممکن است در نه گفتن به اشتراک‌گذاری تکالیف با کسی یا نه گفتن به کسی که می‌خواهد از او کپی کند آشکار شود.
جملاتی که برای موقعیت های اجتماعی ناخوشایند می دهیم و تمرین می کنیم مستقیم و واضح هستند. این به آنها کمک می‌کند که حرف‌های مشخصی برای گفتن داشته باشند و گفتن را با رول‌بازی در خانه تمرین کنند، به‌ویژه قبل از یک رویداد بزرگ مانند اولین مهمانی، سفر یک شبه مدرسه یا شاید اولین قرار ملاقات. چیزهایی مانند:
- «نه. این برای من کار نخواهد کرد.»
- «نه. من در حال حاضر برای انجام این کار آماده نیستم.»
- «نه. من در خیلی چیزها خوب هستم اما این یکی از آنها نیست.»
- «نه. از این بابت احساس خوبی ندارم.»
- «نه. من باید در مورد آن فکر کنم زیرا به نظر من درست نیست.»
درک این نکته مهم است که “نه” یک جمله کامل است که آنها اجازه دارند حتی در صورت لزوم در برابر بزرگسالان از آن استفاده کنند. ما همچنین به والدین و مراقبین پیشنهاد می کنیم که به کودکان این توانایی را بدهند که از آنها به عنوان دلیلی پشتیبان برای انتخاب درست استفاده کنند.
- «نه. اگر این کار را می کردم، مادرم مرا می کشت.»
- «نه. اگر مادر یا پدرم بفهمند، یک سال گوشیم را از من می گیرند.»
- «نه. مادربزرگم در یک ثانیه می‌تواند بگوید که آیا من این کار را کردم.»
همه ما بر این باوریم که فرزندانمان برای ایستادن و نه گفتن به چیزهایی که به آنها یاد داده ایم از آنها اجتناب کنند مجهز هستند و معتقدیم که آنها کار درست را انجام خواهند داد. اما فشار همسالان به نیروی قابل توجهی در دبیرستان و راهنمایی تبدیل می شود.
اینکه فرزندانتان قبل از سن بیست سالگی نه گفتن را تمرین کنند و به آنها رضایت دهید که از شما به عنوان مقصر استفاده کنند تاکتیکی است که می تواند به آنها در مواقع سخت زمانی که تنها می ایستند کمک کند.
هنگام نه گفتن باید از یک چیز اجتناب کرد و آن کلمه بعدی «متاسفم» است. لازم نیست از نه گفتن به کارهایی که نمی خواهیم انجام دهیم پشیمان باشیم.
ما مجبور نیستیم احساس گناه کنیم زیرا هیچ اشتباهی انجام نداده ایم. برای همه ما اشکالی ندارد که محدودیت هایی داشته باشیم و سلامت روحی و جسمی خود را در اولویت قرار دهیم.
آموزش نه گفتن مؤدبانه و قاطعانه به فرزندانتان مهارت فوق العاده ای است که تا سنین بزرگسالی به آنها خدمت خواهد کرد. بسیاری از ما بر این باور هستیم که ای کاش زودتر انجام آن را یاد گرفته بودیم.
